شهرام سبزواری: یکی از ادوات راهبردی و پرکاربرد ارتش اوکراین برای مقابله با تجاوز ارتش روسیه استفاده از پهپادهای ساخت ترکیه با نام «بایراکتار TB2» و یا «آکینجی» است که در مأموریتهای خود تقریباً بینقص عمل میکنند.
پیش از این ارتش آذربایجان در جنگ با ارمنستان در قرهباغ نیز از این پهپادها استفاده کرده بود. مهمات هوشمند و قوی، ارتفاع و بُرد پرواز مناسب و همچنین بهرهگیری از سیستم فیلمبرداری مدرن و ارسال تصاویر با کیفیت بالا از شاخصهای این نوع پهپاد است.
دورتر از میدان رزم در سطح سیاسی، روابط ترکیه و اسرائیل روبه بهبود است. برای ترکیه فرصت مناسبی است تا بتواند از دانش و فناوری شرکت اسرائیلی «البیت سیستم» (Elbit) در تقویت تجهیزات دفاعی خود از جمله پهپادهای «بایراکدار» (بیرقدار، پرچمدار) استفاده کند.
این شرکت از مطرحترین سازنندگان تکنولوژی انواع پهپاد است. بر اساس گزارش محرمانهای که اوایل اکتبر ۲۰۲۱ (اواسط مهرماه ۱۴۰۰) توسط اندیشکده C4ADS مستقر در واشنگتن برای دولت بریتانیا تهیه شد رژیم ایران با استفاده از شبکهای از شرکتهای تجاری در سراسر جهان برای تهیه قطعات از جمله برخی قطعات تحریمی جهت تقویت تجهیزات دفاعی خود بهره گرفته بود. یکی از این شرکتها «البیت سیستم» بود.
بر اساس گزارش این اندیشکده، جمهوری اسلامی قطعات کپیشده حساستر را نیز که توسط شرکتهای آمریکایی و اسرائیلی ساخته شدهاند در پهپادهای خود به کار برده؛ از جمله موتورهای پیشرفته شرکت «البیت» که پیمانکار ارتش اسرائیل است.
فعل و انفعالات در حوزه نظامی دنباله مسیری است که در سیاست خارجی کشورها در حال تحول است. نوع تجهیزات نظامی و کاربری آنها نشانههایی از تحولا آینده است که بیشتر از «فرصت» شامل «تهدیدات» میشود.
یکی از نتایج سیاستهای مخرّب جمهوری اسلامی «دشمنآفرینی» است. کشورهای منطقه اکنون به دنبال تشکیل یک ائتلاف برای مقابله با تهدیدات جمهوری اسلامی هستند. کشورهایی که هر کدام انگیزهها و منافعی دارند که چه بسا تهدیدکننده تمامیت ارضی ایران نیز باشد.
سخنرانیهای آتشین رجب طیب اردوغان و الهام علیاف در مورد احیای امپراتوری عثمانی و وحدت ترکتبارها از یکسو و ضعف جمهوری اسلامی در دفاع از منافع ملی و مرزهای کشور از سوی دیگر، نشانههای یک تهدید بالقوه است. تحرکات تجزیهطلبانه در استانهای شمال غرب کشور یا تعرضات مرزی میتواند زمینههایی برای اقدامات امنیتی جدّیتر علیه ایران باشد.
اینهمه در حالیست که جمهوری اسلامی در شرایط وخیمی قرار دارد. برخی تحلیلگران و ناظران مسائل ایران معتقدند بعید نیست نظام برای برونرفت از بحران یک جنگ راه بیاندازد. بنابراین بعید نیست نقطه آغاز آن جنگ احتمالی مرزهای شمال غربی کشور باشد. چنانکه ترکشهای جنگ قرهباغ خیلی زود به ایران رسید. سناریوی دیگر شاید تحرکات بیرونی باشد. چندان دور از ذهن نیست کشورهایی که با تهدیدات دائمی جمهوری اسلامی روبرو هستند در اتاق فکرهای خود به دنبال راههای مستقیم و غیرمستقیم برای ضربه زدن به رژیم سلطهجو و خرابکار جمهوری اسلامی باشند. اختلاف منافع رژیم اسلامی در ایران و ترکیه در سوریه یا جدال نیابتی آنها در عراق و رقابت برای ارسال تسلیحات به اتیوپی و یا تحرکات هر دو حکومت در شمال آفریقا میتواند منشاء یک درگیری باشد که عوامل خارجی آن را تشدید کند. معلوم نیست تاخت و تازهای ضدامنیتی عوامل جمهوری اسلامی در ترکیه علیه فعالان سیاسی و روزنامهنگاران مخالف، صبر دولت آن کشور را چه زمانی لبریز خواهد کرد. اما هر کدام از این مسائل میتواند بهانه یا جرقه یک درگیری جدی باشد.